نقش بازی در تحول و رشد کودک

بازی اثر زیادی روی رشد جسمانی - روانی و اجتماعی کودک نوپا دارد. بتدریج بازی انفرادی دوره شیرخواری تبدیل به بازی با همسالان می گردد. در دوره نوپایی بازی تمام قسمتهای رشد و نمو را تحریک می کند. به تدریج که کودک رشد می کند اهمیت اجتماعی بازی افزایش می یابد. رشد عضلات ریز و درشت از راه بازی بیشتر می شود. در جریان بازی انرزی اضافی تخلیه می شود.

بازی اثر زیادی روی رشد جسمانی - روانی و اجتماعی کودک نوپا دارد. بتدریج بازی انفرادی دوره شیرخواری تبدیل به بازی با همسالان می گردد. در دوره نوپایی بازی تمام قسمتهای رشد و نمو را تحریک می کند. به تدریج که کودک رشد می کند اهمیت اجتماعی بازی افزایش می یابد. رشد عضلات ریز و درشت از راه بازی بیشتر می شود. در جریان بازی انرزی اضافی تخلیه می شود.

کودکان نوپا با انواع مختلف اسباب بازی بازی می کنند و می آموزند که شکلها و اندازه ها و رنگها را تشخیص دهند. همچنین بازی رشد اخلاقی را افزایش می دهد و کودکان می آموزند اگر قرار باشد در کنار یکدیگر بازی کنند باید حقوق دیگران را نیز رعایت کنند. علاوه بر این بازی نقش درمانی و ارزش روانی نیز دارد و سبب تخلیه تنشها و عصبانیتها می شود. مثلا کودک خشمگین و عصبانی ممکن است با ضربه زدن به یک توپ نرم یا کوبیدن میخ بر تخته آرام گیرد.

انتخاب اسباب بازی مناسب سن کودک ظرافتهای ویزه ای دارد. در انتخاب اسباب بازی باید توجه داشت قیمت اسباب بازی و پر زرق و برق بودن آن ملاک انتخاب قرار نگیرد. اسباب بازی باید ضمن اینکه کودک را سرگرم می کند حواس کودک را نیز پرورش دهد. در اینجا چند مثال از این مورد برای سنین مختلف ذکر می شود:

١ تا ٤ ماهگی:

در این سن کودک صدا و رنگ را کشف می کند. از آنجا که کودک در این سن قادر نیست چیزی را بدرستی بدست بگیرد می توان جغجغه های رنگی قابل شستشو بالای سر او آویزان کرد.

٤ تا ٨ ماهگی:

نوزاد یاد می گیرد برای لمس کردن - خراشیدن - کشیدن - فشار دادن و رها کردن از دستهایش استفاده کند. در این سن می توان عروسکهایی از جنس پلاستیک که با فشار دادن صدا می کنند در اختیار کودک گذاشت.

٨ تا ١٢ ماهگی:

 در این سن کودک از پرتاپ کردن اشیا لذت می برد. کودک این کار را نه از روی لجبازی بلکه برای اینکه ببیند اشیا کجا می افتد انجام می دهد. بنابراین بهتر است اسباب بازیهای نشکن در اختیار او قرار داد.

١٢ تا ١٨ ماهگی:

هل دادن یک اسباب بازی چرخدار در این سن مورد علاقه کودک است. وقتی هم می نشیند دوست دارد با دستهایش که مهارت بیشتری یافته اند کار کند. می توان برای او مکعبهایی که داخل هم می روند خرید.

١٨ ماهگی تا ٢ سالگی:

در این سن کودک از بازی با اسباب بازی های چند قسمتی لذت می برد. مثلا کامیون پلاستیکی که قسمت بار آن پر و خالی می شود. یا جعبه هایی که سوراخهایی برای شکلهای مختلف دارد و کودک هر شکل را در جای خود می گذارد.

٢ تا ٥/٢ سالگی :

تا این سن دختران و پسران بازیچه های مشترکی دارند ولی کم کم به خاطر یادگیریهای فرهنگی پسرها مثلا ماشین و دختران عروسک را ترجیح می دهند. اما در جدا کردن اسباب بازی ها بین دو جنس نباید وسواس زیادی بخرج داد.

٥/٢ تا ٣ سالگی:

در این سن تقلید کردن از والدین مورد علاقه کودکان است. پسر از ماشین رانی لذت می برد و دختر پختن غذا و کارهای خانه را ترجیح می دهد. در هر مورد می توان اسباب بازی های مناسب در اختیار کودک قرار داد.

٣ سالگی:

در این سن بچه ها بازیهای تخیلی را دوست دارند. بچه ها با اسباب بازی نقش مشاغل مختلف را بازی می کنند. مثلا فروشنده می شوند. نقش دکتر را بازی می کنند و نظایر آن. بچه ها در این سن می توانند نقاشی کنند.

و بتدریج که سن کودک افزوده می شود می توان بر حسب ذوق و سلیقه کودک اسباب بازیهایی در اختیار وی قرار داد. اما همواره به خاطر داشته باشیم که اسباب بازیها حوادث زیادی آفریده اند و بعضی از انواع اسباب بازی می توانند برای کودکان خطرناک باشند.